Ενδιαφέροντα γεγονότα για την έρημο Σαχάρα

Η έρημος Σαχάρα είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σκληρά οικοσυστήματα στον πλανήτη. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη έρημος στον κόσμο, μετά την Ανταρκτική και την Αρκτικήπου εμπίπτουν στην κατηγορία των παγωμένων ερήμων.

Γεωγραφία της ερήμου Σαχάρα

Το όνομα αυτής της ερήμου προέρχεται από την αραβική λέξη ṣaḥrāʾπου σημαίνει «έρημος», καθώς και στον πληθυντικό του, Σαχάρα’. Σχετίζεται και με το επίθετο ασάρ, που περιγράφει το κοκκινωπό χρώμα των πεδιάδων χωρίς βλάστηση.

Η Μεγάλη Έρημος χωρίζεται στη Δυτική Σαχάρα, τα Όρη Χόγκαρ, τα Όρη Tibesti και τα Όρη Aïr. Το υψηλότερο σημείο της Σαχάρας είναι το ηφαίστειο Emi Koussi, ύψους 2120 ποδιών.

Η ζωή πριν και μετά την έρημο

Πριν από χιλιάδες χρόνια, η Σαχάρα είχε επαρκή αποθέματα νερού για να κρατήσει ζωντανά τα ζώα και τους ανθρώπους που ζούσαν στο γύρω έδαφος.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η Σαχάρα ήταν μια εύφορη περιοχή που κάποτε φιλοξενούσε κροκόδειλους. Τα απολιθώματα που μελετήθηκαν έχουν οδηγήσει σε η ανακάλυψη του δεινοσαύρου είδη που ζούσαν στην περιοχή, όπως ο Afrovenator και ο Ouranosaurus.

Διάφοροι πίνακες σπηλαίων μας λένε επίσης για καμηλοπαρδάλεις, ελέφαντες και λιοντάρια που κάποτε ζούσαν σε αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως τη μεγαλύτερη έρημο στη Γη. Σήμερα, ούτε η πανίδα ούτε η χλωρίδα έχουν καμία ομοιότητα με αυτό που υπήρχε στο παρελθόν.

Ως hotspot βιοποικιλότητας, έχουμε την κοιλάδα του Νείλου και το βόρειο τμήμα της ερήμου, όπου φυτρώνουν τυπικά φυτά του μεσογειακού κλίματος, όπως η ελιά.

Η καταστροφική κλιματική αλλαγή στη Σαχάρα έλαβε χώρα το 1600 π.Χ., μετά από μια αλλαγή στον άξονα της γης που προκάλεσε μια ασυνήθιστη άνοδο της θερμοκρασίας. Η πανίδα που επιβιώνει σε αυτές τις σκληρές συνθήκες αποτελείται κυρίως από σκορπιούς, φίδια, καμήλες και μικρά είδη τρωκτικών, μεταξύ άλλων.

Ο σκορπιός

Τα τσακάλια και οι ύαινες κατοικούν επίσης στους αμμόλοφους και είναι τα κύρια αρπακτικά τόσο του addax όσο και των καμήλων. Η αλεπού της ερήμου, μικρή και συμπαγής, είναι ένα άλλο σαρκοφάγο της ερήμου που ζει στις σήραγγες που σκάβει στην άμμο για να μονωθεί από τη ζέστη.

Το πρόβλημα της ερημοποίησης

Όπως αναφέραμε, η Σαχάρα από μια περιοχή εύφορης γης και ποικίλης πανίδας και χλωρίδας έγινε η άνυδρη και ακατοίκητη περιοχή που γνωρίζουμε σήμερα. Αυτό οφειλόταν στην προαναφερθείσα αλλαγή στον άξονα της γης που είχε ως αποτέλεσμα την άνοδο των θερμοκρασιών που ήταν πολύ υψηλές για ζωή.

Στην περίπτωση της Σαχάρας, μιλάμε για περίπτωση ερημοποίησης, υποβάθμισης του περιβάλλοντος, από φυσικά αίτια. Επί του παρόντος, το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα τοπία μας είναι αυτό της ερημοποίησης ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δράσης.

Όπως αναφέρεται στο 1994 Σύμβαση του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της απερήμωσηςορίζεται ως «η διαδικασία υποβάθμισης της γης σε άνυδρες, ημίξηρες και ξηρές υπουγρές περιοχές, που προκύπτει από διάφορους κλιματικούς και ανθρώπινους παράγοντες».

Οι κύριες αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε αυτό το φαινόμενο είναι:

• Οικολογικοί παράγοντες, όπως ο τύπος του εδάφους και το οικοσύστημα.
• Η ανθρώπινη δράση, ειδικά σε σχέση με την αποψίλωση των δασών, που οδηγεί σε διάβρωση του εδάφους. Αυτό καταστρέφει το γόνιμο στρώμα του εδάφους σε σημείο που καθιστά ολοένα και πιο δύσκολη την αναγέννηση της βλάστησης. Τα ίδια αποτελέσματα έχουν και οι πυρκαγιές και η υπερεκμετάλλευση των υδροφορέων.

Μπορεί να σας ενδιαφέρει…